Irani ekzekutoi të paktën 582 persona vitin e kaluar, një rritje prej 75% në krahasim me vitin paraprak, sipas grupeve të të drejtave të njeriut që thonë se rritja pasqyron një përpjekje të Teheranit për të “rrënjosur frikën” mes protestuesve kundër regjimit.
Ky ishte numri më i lartë i ekzekutimeve në Republikën Islamike që nga viti 2015, sipas një raporti të publikuar të enjten nga grupet e Iranit për të Drejtat e Njeriut (IHR) me bazë në Norvegji dhe grupet Together Against Dënimit me Vdekje (ECPM) me bazë në Francë.
Shumica dërrmuese e ekzekutimeve – të paktën 544 – ishin persona të akuzuar për vrasje dhe vepra të lidhura me drogën, thuhet në raport. Ai shtoi se pothuajse 90% e ekzekutimeve nuk ishin njoftuar nga autoritetet iraniane dhe disa ishin kryer në fshehtësi.
Dy grupet e të drejtave thanë se rritja ishte mënyra e Teheranit për të frikësuar protestuesit dhe për të parandaluar mospajtimin, pas një kryengritjeje mbarëkombëtare të shkaktuar nga vdekja e 22-vjeçares Mahsa Amini shtatorin e kaluar.
“Autoritetet iraniane treguan se sa vendimtar është dënimi me vdekje për të rrënjosur frikën shoqërore për të mbajtur pushtetin”, thuhet në raport.
Autoritetet iraniane u janë përgjigjur protestave me forcë brutale, arrestime masive dhe gjyqe të nxituara të falsifikuara, duke tërhequr dënime të ashpra globale dhe sanksione nga Shtetet e Bashkuara.
Drejtori i IHR Mahmood Amiry-Moghaddam sugjeroi se Irani do të kishte ekzekutuar edhe më shumë njerëz nëse nuk do të ishin “reagimet ndërkombëtare ndaj dënimeve me vdekje kundër protestuesve”, të cilat “e kishin bërë të vështirë për Republikën Islamike të vazhdonte” me vrasjet.
“Për të ndalur këtë makinë, komuniteti ndërkombëtar dhe shoqëria civile brenda dhe jashtë Iranit duhet të tregojnë të njëjtin reagim ndaj çdo ekzekutimi,” shtoi ai.
Në raport, të dy grupet e të drejtave i kërkuan komunitetit ndërkombëtar “të rrisë përpjekjet për të mbështetur kërkesat e popullit iranian për respektimin e të drejtave të tyre themelore të njeriut dhe heqjen e dënimit me vdekje”.